Batil sözlər danışmaq dilin zərəri

27 Sentyabr 2024 - 11:20

Dilin ən mühüm zərərlərindən biri batilə düşməkdir. Batil sözlər danışmaq, əxlaq alimlərinə görə, insanın özünün və ya başqasının etdiyi günahın və nalayiq davranışın danışılmasıdır; bir şərtlə ki, bu iş yalnız əyləncə məqsədi ilə həyata keçirilsin və buna qanuni və rasional ehtiyac olmasın; amma əgər başqalarının nalayiq rəftarlarını ifadə etmək onların günah işlərindən çəkindirmək və ya mühüm bir işdə və ya başqa bir ümumi ehtiyacda məsləhətə görə olsa, batilə düşmək sayılmaz. Həmçinin əgər başqasının günahı haqqında hekayət onun eyibini aşkara çıxarmaq və ya onu aşağılamaq üçün edilərsə, qeybət, sözgəzdirmək və s. kimi günahlar sırasına daxil olar.

Günah və pis rəftarı danışmaq iki şəkildə olur. Bəzən əvvəllər işlənmiş bir günah danışılır, məsələn, insan öz hiylə və aldatmaqlarından danışanda, fəsadlarından danışır. Bəzən etmək niyyətində olduğu günahdan danışır, onun işlənmə üsulundan danışır ki, bu da günahı təsəvvür etməkdən xəbər verir.
Günahları əylənmək, həzz almaq və ya öyrənmək məqsədi ilə söyləmək şəriətin pislədiyi pis davranışlardandır. Qurani-Kərim cənnət əhlinin cəhənnəm əhlinin cəhənnəmə daxil olma səbəbi ilə bağlı sualının cavabını cəhənnəm əhlinin dilindn nəql edərkən belə buyurur: "Biz batil əhli ilə birlikdə (bihudə işlərə və söhbətlərə) dalardıq" (Müddəssir, 45). Əlbəttə, ayə günahkarlarla əməli yoldaşlığı da ehtiva edir və batilə düşməyin cəhənnəmə girməyin səbəblərindən biri və ya səbəblərindən bir hissəsi olduğuna işarə edir. Əlbəttə ki, od və cəhənnəm vədi haram olan bir davranışa verilir. Həmçinin Uca Allah Qurani-Kərimdə buyurur: "Allahın ayələrinin və nişanələrinin inkar və məsxərə edildiyini eşitdiyiniz zaman, onlar başqa bir söhbətə girişənə qədər onlarla bir yerdə oturmayın" (Nisa, 140). Bu ayələrin təfsirində Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "Qiyamət günü insanların ən günahkarı batil işlərə ən çox qərq olan kəslərdir".
Günaha və pis işlərə meyl etmək batilə düşməyin əsasını təşkil edir. Günahın cazibəsi insanı öz təxəyyülünü yada salır və onun haqqında danışır. Bu çirkin davranışın nəticələri arasında günahın qəbahətini aradan aparmağı, başqalarını günaha sövq etmək və çirkinliyi yaymaq kimi məqamları qeyd edə bilərik.
Digər əxlaqi xəstəliklər kimi bu xəstəlikdən də xilas olmaq onun çirkin nəticələrini xatırlamaqla mümkündür. Bu haram davranışın nəticələri o qədər pis və iyrəncdir ki, onları xatırlamaq bu xəstəliyə nifrət və ikrah hissi yaradar. Həmçinin dinin və dünyanın mühüm məsələlərindən ehtiyacınız olduğu qədər danışmağa çalışmalı, boş-boş danışmaqdansa, Allahı zikr etməklə məşğul olmalısınız. Həyat planında zikr və duaları artırmaq günah haqqında danışmağı dayandırmaq üçün çox yaxşı bir yoldur.

iqna.ir